Toermalijn

Kleur: Toermalijn komt in een grote verscheidenheid aan kleuren, waaronder groen, blauw, roze, rood, geel, bruin en soms bijna kleurloos. De kleur ontstaat door sporen van elementen zoals ijzer, mangaan, lithium of chroom. Sommige stenen vertonen meerdere kleuren in één kristal, zoals bicolor- of watermeloen toermalijn.

Hardheid: 7 tot 7,5 op de schaal van Mohs. Toermalijn is relatief hard en geschikt voor sieraden die dagelijks gedragen worden, maar kan nog steeds breken bij sterke stoten.

Vindplaats: Belangrijke vindplaatsen zijn Brazilië, Afrika (Madagaskar, Nigeria, Mozambique, Tanzania), Afghanistan, Pakistan, Sri Lanka, de Verenigde Staten en Rusland.

Soorten en kenmerken:

• Achroiet: Kleurloze of bijna kleurloze toermalijn; zeer zeldzaam.

• Draviet: Donkerbruin tot geelbruine toermalijn; vaak afkomstig uit Oostenrijk of Afrika.

• Indigoliet: Blauwe toermalijn; variërend van lichtblauw tot diep indigo.

• Paraíba toermalijn: Zeldzame vorm met intens neonblauw of turquoise tinten door koperinsluitsels; zeer waardevol.

• Rubelliet: Rood tot roze toermalijn.

• Schörl: Zwarte toermalijn; ondoorzichtig, met een glasachtige glans, populair in ruwe vorm.

• Siberiet: Paars tot violetrode toermalijn; genoemd naar Siberië waar deze soort oorspronkelijk werd gevonden.

• Verdeliet: Groene toermalijn; van zachtgroen tot donkergroen.

• Watermeloen toermalijn: Meerkleurige steen met roze centrum en groene rand; uniek en gewild bij verzamelaars.

Insluitsels: Toermalijn bevat vaak natuurlijke insluitsels die kenmerkend zijn voor deze edelsteen. Veel exemplaren tonen rechte of parallelle groeilijnen. Deze lijnen kunnen zichtbaar zijn als fijne streepjes of kanaalvormige structuren. Sommige stenen vertonen een kattenoogeffect wanneer cabochon geslepen. Volledig insluitselvrije toermalijnen zijn zeldzaam.

Waarde: De waarde van toermalijn wordt bepaald door kleur, helderheid, grootte en zeldzaamheid. Heldere, levendige kleuren zonder zichtbare insluitsels zijn het meest waardevol. De meest zeldzame en kostbare toermalijnen zijn Paraíba en Watermeloen toermalijn.

Opaal

Kleur: Opaal komt voor in een breed scala aan kleuren, van melkachtig wit, geel, oranje en rood tot blauw, groen en zwart. De bekendste eigenschap van opaal is het speelse kleurenspel, een iriserend effect waarbij kleuren veranderen afhankelijk van de inval van het licht. Dit effect wordt veroorzaakt door microscopisch kleine bolletjes van silica die het licht breken en verspreiden.

Hardheid: 5,5 tot 6,5 op de schaal van Mohs. Opaal is relatief zacht en kwetsbaar, waardoor het gevoelig is voor krassen en uitdroging. Het wordt meestal in beschermde zettingen gebruikt om schade te voorkomen.

Vindplaats: Belangrijke vindplaatsen zijn Australië (vooral Lightning Ridge, Coober Pedy en Andamooka), Ethiopië, Mexico, Brazilië, de Verenigde Staten en Honduras. Australië staat bekend als de belangrijkste producent van hoogwaardige edelopaal.

Soorten en kenmerken:

• Witte opaal: Melkwit van licht van kleur met subtiel kleurenspel tot levendig kleurenspel.

• Zwarte opaal: Donkere basis met fel kleurenspel; zeldzaam en zeer waardevol.

• Boulder opaal: Opaal dat in de moedergesteente wordt gevonden; vaak met een unieke tekening.

• Vuuropaal: Oranje tot roodachtig van kleur, meestal transparant tot doorschijnend; vaak zonder kleurenspel.

• Gewone opaal: Zonder kleurenspel; kan wit, grijs of bruin zijn.

Waarde: De waarde van opaal wordt bepaald door de intensiteit en het patroon van het kleurenspel, de basiskleur, de helderheid en de grootte. Zwarte en opalen met sterk kleurenspel zijn het meest waardevol, terwijl witte en gewone opalen doorgaans minder kostbaar zijn.